اعوذ بالله من الشیطان
الرجیم . بسم الله الرحمن الرحیم. رب اشرح لی صدری و
یسرلی امری واحلل عقدﺓ من لسانی یفقهوا قولی.
شرط
ششم درباره رضاع گفتند که باید این بچه 2 ساله نشده باشد و اما اگر بچه 2 ساله شده
باشد ، ولو یکسال هم شیر بخورد ، این محرم نمی شود . دیروز گفتم این مسأله 4-3 تا
فرض دارد ، یک فرضش همین که الان گفتم که بچه ای 2 سالش تمام شده و از مادری شیر
می خورد در اینجاست که فقها فرمودند محرم نمی شود ولو اینکه یکسال هم شیر بخورد .
فرض دوم اینکه بچه 2 سالش تمام نشده اما از شیر گرفته شده مثل اینکه بچه ای یکسال
شیر خورده و مثل خیلی از بچه ها که الان از شیر می گیرندش ، به این شیرگاو می دهند
اما دوباره بعد از انقطاع از شیر (آن زن ) دوباره (توسط همان زن یا زن دیگر) شیرش
می دهند ، این هم صورت دیگر که اگر بعد از انقطاع بچه شیر بخورد ، آیا این محرم می
شود یا نه ؟
صورت سوم که این هم زیاد پیدا می شود ، اینست
که مادر 2 سال شیر داده حالا یک بچه ای که (تازه) به دنیا آمده ، این را هم شیر می
دهد آیا این بچه از این مادر که 2 سال شیر داده و باز هم شیر می دهد ، محرم می شود
یا نه ؟
صورت چهارم اینکه این مادر 2 سال شیر داده ،
یا یکسال شیر داده و از شیر منصرف شده و شیر او خشکیده حالا دوباره این مادر شیر
پیدا کرد برای اینکه بچهای به پستانش افتاد ، بالاخره شیر پیدا کرد ، بعد از
انقطاع لبن . آیا این شیر دوم ، این بچه را محرم می کند یا نه ؟ لذا مسأله 4 صورت
پیدا می کند در صورت اولش هم شهرت داریم و هم روایت که این بچه نباید 2 سالش تمام
شده باشد ، اگر بچه 2 ساله شده باشد دیگر شیر دادن به این بچه فایده ای ندارد .
یکی از آن روایات را بخوانم ، روایت را مرحوم
صاحب وسایل در باب 5 از ابواب رضاع در جلد 14 وسایل (نقل می کند) از جمله روایات
که روایت 4 از باب 5 است ،صحیحه حماد ابن
عثمان است . از نظر سند بسیار بالاست ، سند عالی است ؛
عن ابی عبدالله (ع) قال لارضاع بعد فتام ،
فتام از نظر لغت یعنی انقطاع لبن ، این مادر شیر می داده ، شیرش خشک شده می گویند
فتام ، یا بچه ای را از شیر گرفته می گویند این بچه در حال فتام است . از نظر لغت
، فتام اینست اما در میان فقها مشهور شده که فتام یعنی آن مادری که 2 سال شیرداده به
یک بچه ، حالا بچه ای دیگر بعد از 2 سال می خواهد از این شیر بخورد حولین کاملین
را فتام معنا کردند . روایت حماد ابن عثمان همین را می گوید ما 5-4 روایت در همین
باب 5 داریم که لا رضاع بعد فتام . حماد ابن عثمان می گوید من به امام صادق گفتم
که آقا این فتام یعنی چه ؟
عن ابی عبدالله (ع) قال لا رضاع بعد فتام قلت
جعلت فداک فسرلی الفتام . فتام را برای ما معنا کنید فقال حولین الذین قال الله
عزوجل و للوالدات یرضعن اولادهن حولین کاملین . فرمودند این فتام است که بچه ای که
2 سال شیر خورده و این مادر 2 سال شیر داده حالا بعد از حولین کاملاً بچه دیگری
بخواهد شیر بخورد ، محرم نمی شود لذا فقها تمسک به این روایت کردند و آن صورت اول
را گفتند که باید این بچه قبل ا ز2 سال شیر بخورد اما اگر بعد از 2 سال شیر بخورد
، این محرمیت نمی آورد . و لا رضاع بعد فتام را این طور معنا کردند خوب اگر قطع
نظر از گفته فقها ، این روایت را این طور معنا کردیم چطور است ؟ فسرلی الفتام فقال
حولین الذین قال الله عزوجل و للوالدات یرضعن اولادهن حولین کاملین ، به زن منتسب
کنیم نه به مرد بگوئیم که قرآن می فرماید این مادران اولادشان را 2 سال شیر بدهند
. لذا لمن یتم الرضاعه را به خود مادر بزنیم که این مادر اگر بعد از 2 سال بخواهد
شیر بدهد ،دیگر بچه اش محرم نمی شود ولو
بچه 10 روزه باشد آن صورت سوم .
اما فقها این روایت را این طور معنا نکردند
فرمودند معنایش و الوالدات یرضعن اولادهن حولین کاملین ، این را حال برای اولاد
گرفتند نه برای والدات اما اگر حولین کاملین را حال برای والدات بگیرید ، معنایش
خیلی عوض می شود و معنایش اینست که زن باید قبل از 2 سال شیر بدهد تا محرمیت
بیاورد زن اگر بعد از 2 سال شیر بدهد ، محرمیت نمی آورد ولو بچه یکی دو ماه باشد .
لذا این روایت که حضرت فرمودند و حماد ابن عثمان گفت که فسر لی الفتام ، قال حولین
الذین ، قال الله عز و جل و الوالدات یرضعن اولادهن حولین کاملین اگر ما این حولین
را به اولاد بزنیم ، همین فرعی که فقها
فرمودند می شود و اما اگر به والدات بزنیم ، آن فرع سوم می شود که من عرض کردم
حالا کدام است ؟ هر دو که نمی شود
،استعمال لفظ در اکثر از یک معنا می شود هم حال برای این و هم حال برای آن
نمی شود . لذا انسان در آن لنگ است گیر است ، از یک طرف مشهور گفتند که حولین
کاملین برای اولاد است از یک طرف حولین کاملین ظهور در والدات دارد و به والدات می
خورد ، لااقل یا به والدات یا به اولادهن . به هردو هم نمی شود زد ، این یا به اول
می خورد یا به استعمال شی در اکثر از یک معنا را ما جایز می دانیم اما نه در قرآن
، در قرآن استعمال شی در اکثر از یک معنا را نداریم در محاوره ها نداریم بله شعرا
استعمال شی بیشتر از یک معنا زیاد دارند ، در اصول هم ما گفتیم استعمال شی در اکثر
از یک معنا اشکال ندارد در مقابل آخوند که می فرمایند آدم لوچ باید از این حرفها
بگوید به مرحوم آخوند گفیتم ما لوچ نیستیم و این حرف را می گوئیم اما در قرآن نمی
شود آورد لذا حولین کاملین را به هر دو بزنیم استعمال شی در اکثر از یک معنا می
شود یعنی حال برای والدات می شود و برای یرضعن نمی شود ، برای اولاد نمی شود .
بخواهیم بگوئیم که قول مشهور حجت برای ماست ،
یعنی آقا مشهور گفته که حولین کاملین ، حال برای اولادهن است نه برای والدات ، تو
هم بگو یا اینکه آن قاعده ادبیات ، الاقرب یمنع من الابعد ، حولین کاملین پهلوی
اولاد است ، به والدات نخورده چون دور است و به اولاد بخورد ، اینها را هم انصافاً
نمی شود گفت ، چیزهایی در ادبیات گفتیم اما وقتی در محاوات بیائیم و بخواهیم قرآن
معنا بکنیم ، نمی شود . لذا از مسائلی که من در آن ماندم همین است که نمی دانیم
چکارش بکنیم ، می دانیم یا به والدات می خورد یا به اولادهن ، اما نمی دانیم به
کدام . خود والدات هست ، وقتی خود والدات هست چرا به فاعل یرضعن بزنیم ، یا والدات
ظاهر یا اولادهن ظاهر می شود علم اجمالی ، خوب اگر علم اجمالی شد ، اقتضای علم
اجمالی چیست ؟ اگر مادری که 2 سال شیر داده ، حالا بچه را شیر بدهد ، به قاعده علم
اجمالی آنجاست که هردو طرف مبتلا باشند ، این مبتلا به نیست یا این است یا آن .
مثل همان ثوبینی است که مرحوم شیخ مثال می زند که یک لباس است ، این می پوشد ، او
هم می پوشد ، بعد می بینند در آن (علائم) منی هست ، این جنب است یا آن ، شیخ
انصاری می گویند هیچ کدام ، نمی تواند کولش بکند تا با هم به مسجد بروند اما کل
واحد ، تنها می تواند به مسجد برود ، چرا ؟ برای اینکه مبتلا به نیست . اینجا هم
همین طور است ، الان بچه ای 2 سالش است و شیر می خورد ، یعنی بعد از 2 سال می
خواهند محرمش بکنند و مادر رضاعی درست بکنند به کسی می دهند که یک ماه است زائیده
و این شیر می خورد ، اگر به اولادهن بخورد ، خوب این محرم می شود ، اگر به والدات
بخورد محرم نمی شود . اگر بخواهید فتوا بدهید ، یا به این ، یا به آن ، اما
بخواهید به هر دو ، نمی شود . برای اینکه می دانیم این فتوا دروغ است ، برای فتوا
به هیچکدام هم ، اصل باید درستش بکند ، علم اجمالی منجز نشود ، اصل جلو بیاید و
درستش بکند ، آن خوب است ، ما اصاله عدم رضاع را اول درست کردیم ، صورت اول باشد
محرم نمی شود ، صورت دوم باشد ، محرم نمی شود . (مثلاً) اگر 2 تا گوسفند باشد ،
یکی مال این و یکی دیگر مال آن و بتوانیم احدهما وطی شده ، نمی دانیم کدام است ،
آن می تواند با کل شی لک حلال گوسفندش را بر دارد و برود ، این هم می تواند ، لذا
آن مسأله هم همین است و هیچ کجا نمی توانید پیدا بکنید که مثل ما نحن فیه احتیاط
بکنیم یعنی علم اجمالی برای من منجز باشد که فتوا بدهم ، هم این و هم آن محرمیت می
آورد ، نمی شود . بنابراین اگر ما باشیم و اصل ، باید بگوئیم هیچکدام . یا لااقل
روایت مجمل است باز هیچکدام نمی دانیم این قید به آن می خورد یا به این ، بخواهیم به آن بزنیم وجه ندارد ، بخواهیم به این بزنیم هم وجه ندارد روایت می
شود مجمل و روایت که مجمل شد ، از کار می افتد ، اصاله عدم رضاع برایمان کار می
کند ، حولین باشد طوری نیست و زنی هم که 2 سال شیر بخورد ، باز اصاله الرضاع می
گوید طوری نیست . بله حالا اگر جایی گیر بکنید (مثلاً) آنجا که راجع به یک زن ، هر
دو باشد ، آن حرفی است ولی حالا که آن بحث ما نیست یعنی این بچه بعد از حولین
کاملین شیر بخورد ، از مادر حولین رضاعینین هم شیر بخورد ، که یقین بکنیم یا این یا
آن بالاخره محرمیت آورد ، آن خوب است ولی بحث ما نیست و علم اجمالی منجز تکلیف است
لذا اگر به هر دو فتوا بدهد ، مسلم خلاف واقع فتوا داده اگر به احدهما فتوا بدهد ،
با احتمال فتوا داده و نمی شود در برائت می گوید طبق برائت فتوا داده ام اما اینجا
می خواهد بگوید طبق روایت فتوا داده ام و نمی شود ، به هر دو فتوا بدهد مسلم یکی
خلاف قاعده است و بدعت کرده است ، به احدهما باز هم بدعت کرده ، لذا چه بکند ؟ با
برائت جلو می آید می گوید نه این و نه آن دیگر حجتش برائت است اصاله عدم رضاع است
. مشکل است مخصوصاً اینکه روایت 4 و روایت 7 از همین باب 5 ، اصاله فتام را معنا
کردند یعنی انقطاع لبن ، روایت فضل ابن عبدالملک را ببینید ، روایت 4 از باب 5 ؛
لارضاع قبل الحولین و قبل عن یفتم ، هر دو را آورده است مرحوم صاحب جواهر می
فرمایند قبل عن یفتر تفسیر حولین است . می شود گفت ؟ اگر ما باشیم باید بگوئیم 2
شرط است این مادر نباید از شیر گرفته باشد ، آن بچه هم نباید از 2 سال بیشتر باشد
. برای اینکه می گوید لارضاع قبل الحولین و قبل عن یفتم و بعد حولین و بعد عن یفتم
هم رضاع هست .
روایت 7 از همین باب 5 روایت داود ابن حصین
است که صحیح السند است ، می فرمایند : الرضاع بعد الحولین قبل عن یفتم محرم اصلاً
انقطاع را جلو می آورد ، قبل حولین این بچه را از شیر گرفته و این مادر دیگر شیر
نمی دهد ، بچه فقط یکسال شیر خورده است . حال این بچه را می دهند به کسی تا شیر
بدهد یا اینکه این مادر دوباره شیر می دهد و شیر پیدا می کند می فرمایند نه ،
بعبارت دیگر فتام همان معنای لغوی است ، الرضاع بعد الحولین قبل عن یفتم محرم .
مرحوم صاحب جواهر و دیگران گفتند که این دو
روایت خلاف مشهور است تعارض بین روایات است و این دو روایت با اعراض اصحاب ، باخذ
بمشتهر بین اصحابک از کار می افتد و آن روایت حماد ابن عثمان و امثال حماد ابن
عثمان به حال خود باقی می ماند از مسأله رد شدم اما ایراد اینست که ما در مسأله
اول ایراد داریم ، می شود گفت که شهرت را در کار بیاوریم و بگوئیم عمل به آن روای
به آن معنا شده و اعراض از این دو روایت شده ، پس حولین کاملین باید روی بچه باشد
. این خوب است اما تمسک به روایت نه ،تمسک به شهرت فقها که جرأت این حرفها را
داریم می گوئیم که این شهرت شما مدرکی است ، اجماع مدرکی هم حجت نیست چه رسد به
شهرت . خوب تمسک به روایت کردند ، دیگر چه می گوئید ؟
حق مطلب اینست که بگوئید که اگر این بچه را
از شیر گرفتند ، دوباره بخواهند شیرش بدهند ، محرم نمی شود ، اگر به این بچه مادرش
2 سال شیر داد ، بعدش دیگر محرم نمی شود ، اینها همه خوب است ، اما دلیل چه ؟ لا
رضاع بعد فتام ، اگر ما باشیم و لغت ، معنایش اینست که اگر بچه را از شیر گرفتند و
بعد بخواهد با شیر محرمش کنند ، دیگر فایده ندارد ، می خواهد قبل حولین باشد ، می
خواهد بعد حولین ، می خواهد این حولیت به مادر بخورد ، می خواهد به بچه بخورد .
لغت این را می گوید ، اما مرحوم صاحب جواهر و دیگران می گویند این اعراض اصحاب
رویش است و اصحاب اصلاً به این روایت عمل نکردند . بنابراین من نمی توانم این 4- 3
فصل را درست بکنم جز به همان قاعده ای که در اول جلو آمدیم و آنست که اگر شک کنیم
که محرمیت پیدا شد یا نه بگوئیم نه . دیگر قاعده اصاله عدم رضاع هر چهار صورت را
می گیرد . دیگر با قول مشهور هم درست می شود برای اینکه مشهور می گویند اگر بچه 2
سالش تمام شود و شیر بخورد محرم نمی شود ، ما هم می گوئیم محرم نمی شود اما با اصل
نه با این روایت . لذا اگر هم قبل از 2 سال از شیر گرفته شود ، فقها بگویند محرم
می شود باز هم می گوئیم محرم نمی شود بنا به اصل . اگر حرف من را بپذیرید دیگر شرط
ششم هیچ . اگر هم حرف من را نپذیرید ، باید بفرمائید هر چه مشهور گفته همان و
مشهور گفته است که اگر بچه 2 سالش تمام شده باشد نه مادر ، اگر بچه 2 سالش تمام
شده باشد ولو اگر یکساله از شیر گرفته شده باشد ، و هنوز 2 سالش تمام نشد و مادر
شیر پیدا کرد و به او داد ، محرم نمی شود ، ما هم گفتیم محرم نمی شود ، بعد حولین
کاملین ، باز هم گفتند محرم نمی شود ، ما هم می گوئیم محرم نمی شود آنها به روایت
حماد ابن عیسی تمسک کردند ما هم می گوئیم دلالت ندارد (ولی) تمسک به اصل می کنیم .
خوب حالا شاید هم حق با آقای صادقی باشد که
منی کردند و قبل هم نگفتند گفتند که روز اخلاق است ، روز اخلاق که فرداست ، که
تعطیل است ، اما اگر زودتر خواسته بودید یک مسأله مهمی بود (و آن ) عید نوروز و
امتیاز نوروز و این رفت و آمدها و اینها بود . ما خیلی نقص داریم ، الان راه می
افتند ، ایران راه می افتد ، بعد از 15-10 روز 300-200 میلیارد ضرر عجیبی به دولت
هم می خورند ، برای چه ؟ برای هیچ . و اینها را جمهوری اسلامی نباید داشته باشد ،
اینها چیست ؟ این مسافرتها کدام است ؟ چرا دولت دامن می زند ؟ این تجمل گرائی ها
در عید ، اینها را دولت باید جلویش را بگیرد ، ملت باید جلویش را بگیرد ، ما طلبه
ها باید جلویش را بگیریم . همه ساکت هستیم چندین میلیارد میوه مصرف می شود ، میوه
را می خورد بعد هم می رود و می گوید خوب تعارف نکرد ، آبدار نبود ، پدرش را در می
آورد ، بعد هم پشت سرش حرف می زند . اینها برای اینکه چون تجمل گراست و گناهش بزرگ
است این طور است . آن رفت و آمدها خوب است اما اگر رفت و آمد مومنانه باشد اما رفت
و آمدهای ما چیست ؟ مرده خوری . رفت و آمدهای ما چیست ؟ چرک و خون خوری . رفت و
آمدهای ما چیست ؟ خدا می گوید مرگ بر تو باد با این جلسه ات . توی جلسه می نشیند ،
تا می نشیند سلام می کند ، احوال پرسی می کند ، عید مبارکی می گوید ، چه خبر ؟ یا
شایعه ، یا غیبت ، یا تهمت ، غیر از این 3 یقین داشته باشید نیست . بعضی اوقات هم
می گوید انتقاد می کنم ، انتقاد به کی ؟ انتقاد به چه ؟ می خواهیم آقا امام زمان
هم بیاید ، آقا امام زمان موقعی می آید که ما آماده باشیم ، اما امام زمان چیز
دیگری می خواهد ،وعد الله الذین آمنوا
منکم ، شما را می خواهد ، شیعه را . ما طلبه ها را می خواهد تا بدست ما و به رهبری
ایشان پرچم اسلام روی کره زمین افراشته شود این را می خواهد و این جامعه ما که
آمادگی شیطانی دارد ، این 15-10 روزه فساد اخلاقی خیلی هست و 2 برابر می شود ،
کولاک می کند ، چه کسی باید جلوی اینها را بگیرد ؟ دولت ، روحانیت ، مردم و همه ما
. همین الان بروید در این خیابانها ، در این پارکها ببینید این دختر و پسرها چطور
با هم هستند ، اینها چیست که در جمهوری اسلامی است ؟ چرا این طور هستیم هیچ کس هم
هیچ چیز نمی گوید ، نه دولت و نه ملت و نه روحانیت . لذا این عید نوروز عید خوبی
است ، عید ملی است ، اسلام هم امضاء کرده ، کارهایش هم خیلی خوب است رفت و آمدها
خیلی ثواب دارد و کارهای دیگرش هم همین است ، این عید ملی 5-4 چیز خیلی خوب دارد و
این ایرانی ها همیشه با ذوق بودند ، حالا هم با ذوق هستند. ذوقشان عید نوروز درست کرده ، اسلام هم امضاء کرده و در این عید
نوروز ایرانی ها خیلی چیزها خوب درست کردند از 1500 سال قبل تا بحال . اما ما
اینها را کنار گذاشتیم و بجایش چیزهای خیلی بد آوردیم و همه اش از گناهان بزرگ است
.
مباحثه ما هم انشاء الله شنبه بعد از( 13
فروردین )
امشب ( شب چهارشنبه سوری ) هم وامصیبتاست
دولت می آید خوب بکند ، نمی تواند خوب بکند چون بچه ها کار خودشان را می کنند ،
حتی امشب نگذاشتند من برای نماز بروم ، گفتند نمی شود نماز بروی ، خوب امر
پاسدارها هم متبع است باید بگوئیم چشم . اما دولت گفته بروید در باغ و هر کاری
خواستید بکنید ، اینکه نشد چهارشنبه سوری را دولت زنده بکند ، دختر و پسر روی آتش
و سرخی آتش برای کی باشد و چه و چه ، و هرکاری خواستند بکنند . نباید چهارشنبه
سوری در جمهوری اسلامی باشد و در جمهوری اسلامی سال اول خیلی چیزها نبود ، یک بی چادر نبود ، یک چهارشنبه سوری نبود ،
سال اول و دوم خیلی خوب بود به راستی خوب بود ، البته خود مردم می کردند اما همه
شل آمدیم ، حالا به آنجا رسیده که جلوی هیچ کدام را نمی شود گرفت تا انشاء الله
آقا امام زمان بیاید و جلو همه را بگیرد .
از همه شما التماس دعا داریم امیدواریم این
سال برای همه شما خوش مقدر شود ، پروردگار عالم در این سال صحت و سلامتی و امنیت و
دل خوش و تقوی و محبت به همه شما ، به زن و بچه شما ، به وابستگان شما عنایت
بفرمایید .
و صلی الله علی محمد و آل
محمد