اعوذ باللَّه من الشيطان الرجيم. بسم اللَّه الرحمن الرحيم. رب اشرح لى صدرى و يسر لى امرى واحلل عقدة من لسانى يفقهوا قولى.

 بحث درباره اين روايت است، اذا شهدا بالطلاق ثم رجعا فان كان بعد الدخول لم يضمنا حكم نقض نمى‏شود و ضامن هم نيست و ان كان قبل الدخول ضمنا له نصف المهر المسمى لانهما لا يضمنان الا ما دفعه المشهود عليه بسبب الشهادة اگر شهادت بر طلاق داد و بعد از شهادتش برگشت اگر اين زن مدخول‏به است اين شاهدها ضامن نيستند. و اما اگر دخول نكرده باشد و آن شوهر بايد نصف مهر را بدهد آن نصف مهر را بايد اين دو شاهد بدهند كه از شهادتشان برگشته‏اند. بعد هم علت مى‏آورند مى‏گويند علتش هم اين است كه اگردخول كرده باشد خب به واسطه آن دخول بايد مهريه را بدهد و ديگر چون كه دخول هم كرده است آقاى شاهد چيزى را ضامن نيست و منفعت بضع و منفعت عمرو امثال اينها اينها لا يضمن و اما اگر دخول نكرده باشد چون كه بايد نصف مهر را بدهد و اين سبب شده كه نصف مهر را بايد بدهد بايداين شاهدها نصف مهر را بدهند و ديگر تمام هم مى‏كنند مسئله را در حالى كه مسئله فروع بيشترى دارد فروع مهمترى داردو آن فروع مهمترش اين كه اگر اين زن بعداز طلاق ازدواج كرد و حالا شاهد زور پيدا شد يا اين كه مثلاً شوهرش آمد گفت من نمرده‏ام اين مسائل را هم كه بايد متعرض بشوند اصلاً محقق متعرض مسئله نشده‏اند در حالى كه روايت روى آن داريم كه حكم نقض مى‏شود و اين زن به شوهر اولش برمى گردد آن شاهدها هم بايد ضمانت بكنند حسابى بايد آن مردى كه زن را گرفته در مرتبه دوم حالا بايد مهريه بدهد مهريه را اين شاهدها بايد بدهند اما مرحوم محقق اصلاً مسئله را متعرض نيستند همان قسم اول را متعرض‏هستند آن هم آن جورى كه اگرشهادت بر طلاق داد بعد از شهادتش برگشت اگر اين زن مدخول بها است اين شاهدها ضامن نيستند و اما مدخول بها نيست اين شاهدهاى زور كه از شهادتشان برگشته‏اند ضامن مهريه هستند بعد علتى هم كه مى‏آورند علت هم عجيب است مى‏فرمايند براى اين كه اين شوهر بايد پول بدهد و اين شاهدها موجب شده‏اند كه اين پول را بايد بدهد زنش نيست پول را هم بايد بدهد و اما اگرمدخول بها باشد اين لم ينقض الحكم زنش نيست مهريه را هم شاهدها بايد بدهند نه شوهر. از كجا گرفته‏اند؟ نمى‏دانيم با چه قاعده‏اى تطبيق مى‏شود؟ نمى‏دانيم اما از آن طرف هم حكم شهرت به سزايى دارد. اگرما باشيم و قاعده خب در قاعده اولش گفتيم كه شاهد وقتى از شهادتش برگشت هيچ خب وقتى هيچ اين زن مال شوهرش است اما گفتيم اين قاعده در فقه ما شكسته شده حالا چرايش را هم نمى‏دانم اما بالاخره اين قاعده شكسته شده و گفته‏اند كه حكم اول مناط است و تا ثابت يقينى نشود آن حكم اول باقى است و لم ينقض الحكم خب اينجا هم مى‏گويند لم ينقض الحكم حالا كه لم ينقض الحكم خب اين مدخول بهاست مهريه‏اش را كى بايد بدهد؟ شوهر اما اين شاهدها مى‏گويند كه ما بى خود شهادت داديم اين زن را بى خود مى‏خواهيم از اين بگيريم خب قاعده اين است كه مهريه را شاهد زور بدهند اگر نه خب مهريه را چه مدخول بهاباشد چه مدخول بها نباشد براى اين كه به مجرد خواندن عقد مهريه مى‏آيد به ذمه اين شوهر خب شوهر بايد مهريه را بدهد وقتى مهريه را شوهر بايد بدهد فرقى ديگر بين مدخول بها و بين غير مدخول بها نيست در مدخول‏بها مهر به ذمه‏اش آمده همه، در غير مدخول بها مهر به ذمه‏اش آمده نصفش، خب اگردر مدخول بها بايد شوهر مهر را بدهد در غير مدخول بها هم شوهر بايد مهر را بدهد اگر هم مى‏خواهيد جريمه بكنيد مدخول بها باشد مهريه را بايد آن شاهد بدهد كه اين طلاق را مى‏گويد كه دروغ است و شما مى‏گوييد لم ينقض الحكم اما مى‏خواهيد اين زن را از اين شوهر بگيريد خب حالا كه زن را از اين شوهر مى‏خواهيد بگيريد كى بايد ضمانت اين جريمه‏ها را بكند؟ شاهد زور، مى‏خواهد مدخول بها باشد مى‏خواهد نباشد آن وقت يك حرف در ضمانتش است كه مرحوم محقق مى‏فرمايند كه لا يضمن اگر مدخول بها باشد، يضمن اگر غير مدخول بها باشد يك حرف هم همين جورى مى‏گذرند از مسئله اين كه حالا آنجا كه مدخول بها است و حاكم مى‏گويد اين زن تو نيست حالا كى سبب شده كه حاكم بگويد اين زن تو نيست؟ اين كسانى كه از شهادتشان برگشته‏اند حالا همين جور ولشان كنند؟ شاهد زور است مى‏گويد كه من اشتباه كرده‏ام من بى خود مى‏گويم مخصوصاً صورت عمدش، حاكم شرع هيچ كارش نداشته باشد! لذا چكارش بكنيم اينجا را؟ راجع به جريمه‏ها بايد پدراين شاهد زور را حاكم شرع در بياورد فاصله انداخته بين زن و شوهر بگوييم كه اين زنش است بچه دارد زندگيش را به هم مى‏زند حاكم شرع به واسطه شهادت حالا همين شاهدها هم مى‏گويند ما زندگى را به هم زديم اين شاهدهايى كه مى‏آيند مى‏گويند ما زندگى را به هم زديم برود به اميد خدا! دو تا بچه دارد داشته باشد! زندگيش تباه مى‏شود بشود! و اين زن به چه مصيبتها گرفتار مى‏شود بشود! بله اگرمدخول بها باشداين، اگر غير مدخول بها باشد به اين شاهد زور مى‏گويند نصف اين مهريه را تو بايد بدهى اما ديگر حالا كتك مى‏خورد؟ نمى‏خورد؟ ديگر مرحوم محقق متعرض مسئله نيستند لذا به قول ايشان بگوييم كه به وضوح باقى گذاشته، اما خب آخر به وضوح باقى گذاشته كه جاهاى ديگر به وضوح باقى نمى‏گذاشتند همين يك جا را به وضوح باقى گذاشته اگر ما باشيم و عبارت خب مى‏گويد هيچ، شاهد شهادت داده است اما لم ينقض الحكم و طلاق به حال خود باقى و اين مرد و اين زن بى چاره هم بشوند و هيچ به هيچ جا، مخصوصاً درمدخول بها ديگر ضمان هم نه و كتك هم نه، جبران هم نه، در حالى كه شاهد زور است پدراين زن و شوهر رادرآورده، خيلى مسئله مشكلى است مخصوصاً به عرف اين جور عرضه بداريم بگوييم كه دو نفر آمدند شهادت دادند به طلاق كه ما ديديم اين شوهر اين زن را طلاقش داد حالا آن زن مدعى است مرد هم منكر است مى‏گويد بابا من طلاق نداده‏ام اما زن مى‏گويد خير طلاق داد حالا دو شاهد مى‏آيند شهادت مى‏دهند كه اين زن مطلقه است اين حكم درست است اين زن بعد از عده مى‏تواند برود شوهر كند خب اين تا اينجا خوب است حالا اين شاهدها از شهادتشان برمى گردند مثلاً قبل از دخول اين شاهدها مى‏آيند مى‏گويند كه ما بى خود گفتيم اين كه اين مرد زنش را طلاق داده بى خود گفته مرحوم محقق مى‏گويد حالا اين شهادت زور اگر قبل از دخول باشد مهريه را اين شاهدهاى زور بايد بدهند، نه آن شوهر بى چاره اما ولش كنيد ديگر، همين فقط ضمانت دارد براى دادن مهريه و اما اگر اين زن مدخول بها باشد اين ديگر شاهدها ضمانت مهريه را هم ندارند شوهر بايد مهريه را بدهد بى زن هم باشد، بعد هم صاحب جواهر مى‏گويد كه حال آن صورت اول كه اقلاً مهريه بود اينجا چرا بى چاره بشود؟ بى زن بشود؟ بچه دارد بى مادر بشوند اين بچه‏ها؟ اين چرا لم يضمن الحكم؟ مى‏گويد براى اين كه استفادة البضع لا تضمن ما فقط ضمان را روى پول مى‏بريم و امااگر غير پول باشد ضمانت ديگر هيچ جا نيست، اين حرف مرحوم محقق.

 فساد اخلاقى ما الان در جامعه ما اين فساد اخلاقى همه چيز را داده‏اند براى بضع، و مى‏گويند ماليت ندارد بعد هم دليل مى‏آورند ماليت ندارد اينها رابايد صافش كنيد شماها ديگر، دليل مى‏آورند براى اين كه ماليت ندارد مى‏گويند اگر كسى يك زن را كشت زن شوهر دار را خب فقط بايد ديه بدهد اما حالا ضمانت بضع را اين مرد بى زن شده اين ديگر ضمانت براى اين مرد ندارد چه جور آنجا ضمانت ندارد پس معلوم مى‏شود يك قاعده كلى دستت بدهم و آن منفعة البضع لا تضمن. الا اين كه دو تا روايت داريم اين را حالا مثلاً بگوييم براى آنجاها كه خيلى واضح بشود اما روايتها اين نيست دو تا روايت داريم خلاف آنچه مرحوم محقق مى‏گويند مرحوم محقق فرموده‏اند اگر مدخول بها باشد هيچ، آن دو تا روايت مى‏گويند اگرشهادت بر طلاق داد آن زن عده نگه داشت و رفت و شوهر كرد حالا شوهرش آمد روايتها مى‏گويد كه عقد دوم باطل و اين بايد برگردد به آن شوهرش و اين شاهد زور هم مهريه اين زن را براى شوهر دوم بايد بدهد و اين هم عده نگه مى‏دارد آن هم عده استبرائى، اصلاً به عبارت ديگرنقض الحكم روايت مى‏گويد نقض الحكم مرحوم محقق مى‏گويند لم ينقض الحكم، روايت مى‏گويد كه اين دو نفر شاهد زور حد مى‏خورند ظاهر عبارت محقق اين است كه نه، حدى هم در كار نيست اين دو تا روايت كه حالا مى‏خوانيم مى‏فرمايد كه علاوه بر اين كه حد مى‏خورند اين زن مال شوهر اول است نقض الحكم، اما مرحوم محقق مى‏فرمايند كه لم ينقض الحكم چون كه قول محقق مشهور است فقهاء افتاده‏اند در دردسر عجيبى كه اين دو تا روايت راچه جور درستش بكنند؟ بالاخره در آخر كار مثل صاحب جواهر و اينها مى‏گويند روايتها معرض عنها عند الاصحاب است اگر مى‏توانيد تأويلش بكنيد اگر نمى‏توانيد هيچ، در حالى كه روايتها حسابى عرفى است و اين روايتها را ما بخواهيم ردّش بكنيم چون كه با عقل و عقلاء و عرف هم پسند دارد انصافاً ردّ كردنش هم خيلى مشكل است، ببينيد عبارت مرحوم محقق را مرحوم محقق با يك سطر مطلب را تمام كرده‏اند و سه چهار تا صورت دارد مسئله، سه چهار تا صورت را كه طبق روايات است اصلاً ايشان ذكر نكرده‏اند كه اين زن اگرشوهر كرد و بعد معلوم شد حالا چه؟ ديگر آنها را اصلاً مرحوم محقق ذكر نكرده‏اند عبارت مرحوم محقق اين است مى‏فرمايند كه اذا شهدا بالطلاق ثم رجعا ديگر بعدش معلوم مى‏شود اين طور است. اذا شهدا بالطلاق ثم رجعا لم ينقض الحكم ولو اين كه رجوع هم كرده‏اند اما مناط همان شهادت اول و حكم حاكم است طلاق واقع مى‏شود طلاق واقع شده ولو اين دونفر شاهد هم برگردند باز هم طلاق واقع شده اذا شهدا بالطلاق ثم رجعا لم ينقض الحكم حالا فان كان بعد الدخول لم يضمنا اگر اين شهادتشان بعد از دخول باشد هيچ ضمانتى ندارند اين دو تا، پس مهريه را كى بايد بدهد؟ شوهر بدبخت، مهريه را بايد بدهد زنش را هم از او مى‏گيرند مى‏گويند اگر مى‏خواهى شوهر بكنى برو شوهر بكن، و ان كان قبل الدخول ضمنا له نصف المهر المسمى اگر قبل از دخول باشد چون نصف مهر به ذمه مرد است همان نصف مهر را آن شاهد زور بايد بدهد نه شوهر چرا؟ علّت مى‏آورند مى‏فرمايند كه لا نهما لا يضمنان الا بما دفعه المشهود عليه بسبب الشهادة، چون كه به سبب شهادت اين بايد پول بدهد از اين جهت مى‏گوييم نصف را بدهد اما اگر مدخول بها باشد به سبب شهادت نبايدپول بدهد به سبب دخول بايد پول بدهد پس بنابراين آن لم يضمنا اما قبل از دخول يضمنا، به مرحوم محقق مى‏گوييم كه اين كه مى‏گوييد بعد از دخول لم يضمنا براى خاطراين كه اين زن مدخول بها است همه مهر بايد داده بشود خب زن اگرمدخول بها هم نباشد به مجردى كه انكحت گفتند به ذمه كى مى‏آيد؟ به ذمه شوهر شهادت بدهند آن نصف مهر را بايد بدهد شهادت هم ندهند آن نصف مهر را بايد بدهد اصلاً قضيه باشد قضيه نباشد آن نصف مهر به ذمه اين شوهراست اگر مدخول بها شد ديگر به واسطه آن انكحت با دخول همه مهر را بايد بدهد همه به ذمه شوهراست ما بگويم اين سبب شده اگر سبب شدند شاهدهاى زور در هر دو سبب شده‏اند چه در مدخول بها چه در غير مدخول بها اگر هم سبب نشده‏اند در هيچ كدام سبب نشده‏اند پس در آنجا كه مدخول بهاست همه هيچ اين شاهدهاى زور نبايد بدهند آنجا كه غير مدخول‏بهاست نصف مهر را بايد بدهند!

 مسلم طلاق نصف مهر را نمى‏آورد براى خاطر اين كه اگر طلاق هم ندهد نصف مهريه را بايد بدهد براى اين كه اگربه مجردى كه مى‏گويد انكحت بعضى اوقات الان همين مزخرف بازى هست در سفره عقد مى‏نشينند همه كارها را درست مى‏كند مى‏گويد مهريه‏ام را بده تا بگويم بله، يا نه مهريه‏ام را بده تا بيايم خانه ات، همين چند وقت قبل مهريه هم چندين ميليون بود بالاخره روز جمعه هم بوداين پدرشوهر مجبور شد اين طرف و آن طرف يك چمدان پول درست كرد آمد گذاشت در مقابل اين زن. گفت بله، به مجردى كه مى‏گويد انكحت مالك مى‏شود ديگر آن عقد است كه مهريه را مى‏آورد نصف تا دخول نشده باشد دخول باشد همه مهر لذا طلاق هيچ چيزنمى آورد حالا اگرهم كسى بگويد كه طلاق مهريه مى‏آورد كه بى خود مى‏گويد مدخول بهايش هم همين طور است فرق كه ديگر نمى‏كند اگر طلاق مهريه مى‏آورد خب مدخول بها باشد غير مدخول بها باشد همين طور است.

 حتى آقايان مى‏گويند همه، من مى‏گويم نصف اگر يك زنى قبل از دخول مُرد خب الان شوهر بدهكار است يا نه، خب بله، يا همه مهر كه بعضى گفته‏اند ما مى‏گوييم نه ديگر نصف مهر را شوهر بايد بدهد البته خودش هم از آن ارث مى‏برد و اگر هم مدخول بها باشدو بميرد همه مهر را بايد بدهد قرآن همين را مى‏گويد طلاق هيچ وقت هيچ چيز نمى‏آورد و آن كه مى‏آورد همين است كه اگر زن گفت بله يعنى آن گفت انكحت آن هم گفت قبلت هر چه باشد نصف مهر را اين مرد بدهكار مى‏شود آن وقت اگر طلاق نداد نصف مهر را بدهكار است اگر هم طلاق داد نصف مهر را بدهكار است اگرمدخول بها شد باز آن انكحت و قبلت كار مى‏كند همه مهر را بايد بدهد اگر طلاق نداد به ذمه‏اش است اگر هم طلاق داد همه مهر را بايد بدهد طلاق هيچ وقت نه مى‏تواند نصف مهر بياورد نه مى‏تواند تمام مهر بياورد بلكه انكحت و قبلت است كه مهريه مى‏آورد نصف يا تمام. لذا اين جمله مرحوم محقق از عجايب است ديگر اذا شهدا بالطلاق ثم رجعا اين وضوح دارد ديگر لم ينقض الحكم، حكم آن كسى كه طلاق داده يعنى حاكم طلاق داده اين حكم نقض نمى‏شود ولو اين كه دو شاهد مى‏گويند بى خود گفته‏ايم بى‏خود گفتيم اين شوهر طلاق داده اما حكم نقض نمى‏شود ديگراين شوهر اول فاصله مى‏شود بين اين زن و مرد معنايش هم همين است كه زن مى‏تواند عده نگه دارد برود شوهر بكند چنانچه اگر لم يرجعا چه جور مى‏تواند شوهر بكند خب حالا هم كه شاهد زور آمده و رجعا باز هم مى‏تواند برود شوهر بكند اذا شهدا بالطلاق ثم رجعا لم ينقض الحكم فان كان بعد الدخول لم يضمنا اگر اين زن مدخول بهاست اين دو تا شاهد زور ضمانت مهريه ندارند بلكه مهريه به ذمه زوج است و زوج است كه بايد انكحت گفته بعدش هم مدخول بها اين زن واقع شده زوج است كه بايد مهريه بدهد پس اين شهادت زور لم يضمنا يعنى به معنا اين كه جريمه هم نمى‏شود ظاهرعبارت اين است جريمه نمى‏شوند به شوهر چيزى نبايد بدهند و فقط زنش را گرفته‏اند و ظاهر عبارت اين است حدى چيزى هم در كار نيست اما و ان كان قبل الدخول ضمنا له نصف المهر المسمى آن وقت علتش چيست؟ مى‏گويند لانهما لا يضمنان الا بما دفعه المشهود عليه بسبب الشهادة و چون اين پول را قبل از دخول بايد اين شوهر بدهد به واسطه شهادت حالا شاهدها كه مى‏گويند دروغ گفتيم پس بايد ضمانت اين را بكنند خب حالا اگر دفعه المشهود عليه بسبب الشهادة خب مدخول بهايش همين طور است يعنى مدخول بها را هم به سبب شهادت است كه همه مهر را بايد بدهد اگرهم نه، مدخول بها باشد غير مدخول بها باشد تفاوتى نمى‏كند بنابراين اگركسى مثلاً بگويد كه به واسطه طلاق اين مرد بايد مهريه بدهد فرقى بين مدخول بها و غير مدخول بها نمى‏كند و اگر هم به واسطه عقد باشد بايد مهريه بدهد فرقى بين مدخول بها و اين نيست و آن شهادت ناحق آن موجب نشده اين مهريه بدهد بلكه موجب چه شده؟ انكحت قبلت. فرقى بين قبل از دخول و بعد دخول نيست اصلاً عرفيت هم ندارد بگوييم بعد از دخول هيچ نبايد بدهد قبل از دخول نصف المهر بايد بدهد، به طريق اولى بايد بدهد. حالا مرحوم محقق كه فرموده‏اند مرحوم صاحب جواهر و آن كسانى كه شرح بر شرايع نوشته‏اند همه پذيرفته‏اند حال اى كاش پذيرفته بودند همه گفته‏اند كه خلافى درمسئله نيست و اما حالا روايتها ببينيم چه كار مى‏كنند؟

 باب 13 ازابواب شهادات:

 روايت 1: محمد بن يعقوب عن على بن ابراهيم عن ابيه عن ابن ابى عمير عن ابراهيم بن عبد الحميد عن ابى عبداللَّه‏عليه السلام روايت سندش خيلى عالى است مخصوصاً اين كه ابن ابى عمير هم در سند هست ديگر سند نور على نور مى‏شود. فى شاهدين شهدا على امرأة فان زوجها طلقها همين كه مرحوم محقق الان گفتند فتزوجت اين حكم شد طلاقش دادند و رفت و شوهر كرد فتزوجت ثم جاء زوجها فانكر الطلاق زوج آمد و گفت بابا من طلاق نداده‏ام قال يضربان الحدّ اين دو تا شاهد را بايد حدشان بزنندو يضمنان الصداق للزوج آن زوج دومى، نه اولى ثم تعتد ثم ترجع الى زوجها الاول نقض الحكم، شاهدها رجوع كردند معنايش اين است كه طلاق بى خودى بوده حالا شوهر آمده مى‏گويد طلاق بى خودى بوده آن وقت كه آمده معنايش اين است كه اين شاهدها دروغ گفته‏اند يعنى پذيرفته روايت اين كه اين شاهدها دروغ گفته‏اند حالا گاهى دروغ گفتنشان به اين است كه خودشان مى‏گويند دروغ گفتيم يك دفعه امرمعلوم مى‏شودشوهر مى‏آيد مى‏گويد كه من طلاق نداده‏ام لذا ما مى‏خواهيم اين جور باشدكه حرفهاى قبل هم كه ديگر همه حرفها همين بود كه اگراين حكم باطل شد حالا يك وقت به واسطه اين كه شهادت آمد مى‏گويد من بى‏خود گفتم يك دفعه عليه شاهد مى‏آيد جرح مى‏كند كه بحث بعد ماست مى‏آيد بينه مى‏گويد اين شاهدها فاسق هستند بى خود هستند يك دفعه هم ثبت الحكم اصلاًخود شوهر مى‏آيد حالا اينجا خود شوهر هم مى‏آيد ندارد، خود شوهر آمده قولش كه حجت نيست الا اين كه بايد از جيبمان هم روى آن بگذاريم بگوييم كه معلوم شد معلوم شد كه اين شهادتها بى خود بوده. فى شاهدين شهدا على امرأة زوجهاطلقها خب هيچ، حالاكه طلاق داده حاكم حكم مى‏كند مى‏گويد تو مطلقه هستى اين زن عده نگه مى‏دارد مى‏رود شوهر مى‏كند حالا ممكن است زن هم بداند اين بى خودى است اما عاشق است مثل حالاها خيلى واقع مى‏شود عاشق يك مردى شده دو نفر را پيدا كرد پول داد اين دو نفر آمدند پيش حاكم گفتند اين زن را شوهرش طلاقش داده زن هم رفت به آن معشوق شوهركرد حالا شوهر آمد درمحكمه گفت من طلاق نداده‏ام مى‏گويند نقض الحكم و اين دو شاهد كتك مى‏خورند حسابى و بعد از كتك خوردن هم آن خسارتهايى كه داده شده بايد خسارتها را هم بدهند و زن هم برگردد به شوهر اول. لذا همه مانده‏اند در اين كه چكار بكنند مثلاً صاحب جواهر كه اين طرف و آن طرف و آن طرف مى‏زند نمى‏تواند درست بكند در آخر كار مى‏فرمايد كه اينجا آنجاهايى است كه حاكم حكم نكرده باشددر حالى كه شاهدان شهدا پيش كى شهدا؟ خب پيش حاكم بايد شهادت بدهند كى گفته برو شوهر كن؟ خودش رفته شوهر كرده؟ شاهدان هم شَهَدا پيش كى؟ پيش پدر و مادرش! اين كه روايت معنا كردن نيست خودشان هم قبول دارند مى‏بينند روايت را نمى‏شود معنا كرد از آن طرف هم قول قول مشهور است آمده‏اند روايت را تأويل كرده‏اند اى كاش همين طور گفته بودند روايت معرض عنها عند الاصحاب است يك چنين چيزى و الا اين تأويلهايى كه مرحوم صاحب جواهر نقل مى‏كند يا خودشان مى‏گويند مسلم روايت قابل اين تأويلها نيست حالا دير شد. اين را ببينيد آيامى شوددرست كرد؟ اين لم ينقض الحكم را اگر بتوانيد شما درست بكنيد و بگوييد نقض الحكم بيشتر كار اسان مى‏شود تا اين كه بگوييم لم ينقض الحكم آن وقت برويم در بحث بگوييم اگرمدخول بها باشد مهريه را هيچ نبايد بدهند شاهدهاى زور امااگر قبل مدخول بها باشد شاهدهاى زور بايد مهر المسمى را بدهندمطالعه كنيد تا فردا.

    وصلى اللَّه على محمد و آل محمد.