عنوان: شب بیست و یکم؛ توسّل
شرح:

أَعُوذُ بِاللَّهِ‏ مِنَ‏ الشَّيْطَانِ‏ الرَّجِيم‏

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ

 

اَلْحَمْدُ لِلّهِ‌ رَبِّ‌ العالَمينَ وَ الصَّلاة وَ السَّلامُ‌ عَلی ‌خَيرِ خَلقِهِ‌ اشْرَفِ‌ بَرِيَّتِهِ‌ ابِي‌الْقاسِمِ‌ مُحَمَّدٍ صَلَّی ‌اللهُ‌ عَلَيهِ‌ وَ عَلی آلِهِ‌ الطَّيّبينَ‌ الطّاهِرينَ‌ وَ عَلي‌ جَميعِ‌ الأَنبِيآءِ‌ وَ المُرسَلينَ‌ سِيَّما بَقِيَّةِ اللهِ‌ فِی ‌الأَرَضينَ وَ لَعْنَةُ اللهِ‌ عَلی ‌أعْدآئِهِمْ‌ أجْمَعينَ‌.

 

شهادت پرافتخار مولی الموحدین مولی امیرالمؤمنین علی«سلام‌الله‌علیه» را به همۀ شما تسلیت می‌گویم و از طرف همۀ شما این مصیبت بزرگ را به ساحت مقدس حضرت ولی عصر«ارواحنافداه» تسلیت می‌گویم، و از طرف همۀ شما از حضرت زهرا«سلام‌الله‌علیها» که صاحب عزا هستند، می‌خواهم که نظر لطفی به جلسه عنایت کنند و انشاء الله با دعای مستجاب شده و با لطف حضرت زهرا«سلام‌الله‌علیها» از جلسه بیرون رویم.

در جلسۀ قبل عرض کردم که بحث این سه شب، یک شبش برای توبه است. آنچه تا نباشد، نمی‌شود کاری کردی. یک شب برای توسل به اهل بیت و مخصوصاً حضرت ولی عصر«ارواحنافداه» که تا نباشد، کاری نمی‌شود کرد. شب بیست و سوم هم که به احتمال قوی شب قدر است، برای دعا و راز و نیاز با خدا.

در شب نوزدهم مقداری راجع به توبه و انابه صحبت کردم و گفتم استجابت دعا متوقف بر توبه است. بیرون آمدن از زیر پرچم شیطان و هوی و هوس و رفتن زیر پرچم خدا. کاری کنیم که خدا ما را بپذیرد. گناه هرچه بزرگ و گناه هرچه فراوان باشد، پروردگار عالم آن گناه را می‌آمرزد. اگر کسی بخواهد جداً زیر پرچم خدا رود، معنا ندارد که خدا او را قبول نکند و اگر شب نوزدهم رفته باشید زیر پرچم خدا و از شیطان و هوی و هوس بریده باشید، قطعاً مورد لطف خدا و مورد لطف امام زمان خواهید بود. لذا با این توجه وارد بحث توسل می‌شوم که به همه و مخصوصاً جوان‌ها بگویم اگر از زیر پرچم هوی و هوس و شیطان درون و شیطان برون، بیرون بیایید، و زیر پرچم خدا بروید، قرآن می‌فرماید که دنیایت را اصلاح می‌کنم و آخرتت را اصلاح می‌کنم و گره‌هایت را باز می‌کنم و حوائجت را عنایت می‌کنم و همۀ گرفتاری‌هایت را اصلاح می‌کنم:

«يُصْلِحْ لَكُمْ أَعْمٰالَكُمْ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ»[1]

اما این توبه متوقف بر توسل است. توسل به کسانی که واسطۀ فیض این عالمند. از باب مثال، کارخانه برق می‌دهد و چراغ‌های اینجا برق را می‌گیرد، اما واسطه می‌خواهد و واسطه‌اش سیم‌هایی است که اینجا را به کارخانه متصل می‌کند. از نظر شیعه، اهل بیت یعنی چهارده معصوم، واسطۀ فیض این عالمند. در قرآن می‌خوانیم واسطۀ فیض این عالمند، در روایات نیز می‌خوانیم واسطۀ فیض این عالمند. در زیارت جامعه که به قول امام زمان زیارت خوبی است. وقتی علامه مجلسی این زیارت را در مقابل ایشان خواندند، ایشان فرمودند «نعمة الزیارة»؛[2] همۀ اسرار شیعه در این زیارت است. در اواخر آن می‌فرماید:

«بِكُمْ‏ فَتَحَ‏ اللَّهُ‏ وَ بِكُمْ‏ يَخْتِمُ وَ بِكُمْ‏ يُنَزِّلُ الْغَيْثَ وَ بِكُمْ‏ يُمْسِكُ السَّماءَ أَنْ تَقَعَ عَلَى الْأَرْضِ‏ إِلَّا بِإِذْنِهِ‏ وَ بِكُمْ يُنَفِّسُ الْهَمَّ وَ يَكْشِفُ الضُّر»[3]

یعنی ای چهارده معصوم و مخصوصاً در زمان ما، ای امام زمان! اگر این عالم پابرجاست، به واسطۀ شماست، اگر فیض و رحمتی از طرف خدا به موجودات برسد، به واسطۀ شماست و اگر هم غم و غصه‌ای زایل شود و گرفتاری رفع شود، به واسطۀ شماست. قرآن می‌فرماید قافله سالار این عالم وجود، ائمۀ طاهرین هستند:

«وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا»[4]

در روایات ما و در قرآن شریف و از نظر عقلی و فلسفۀ صدرالمتألهین، این واسطۀ فیض یک امر مسلّمی است. از همۀ اینها که بگذریم، توجه به این مطلب هست. این مفاتیح محدث قمی کارخانۀ آدم سازی است و بیش از صدها دعا در متن و حاشیه دارد. بعضی از این دعاها مثل ابوحمزۀ ثمالی خیلی مفصل است و بعضی از این دعاها یک سطر و مختصر است؛ اما در همۀ این دعاها توسل هست. یعنی در همۀ این دعاها که از ائمۀ طاهرین صادر شده، برای خودشان که می‌خواندند و برای ما که می‌خوانیم، توسل دارد. نمی‌توانید در مفاتیح یک دعا پیدا کنید که یا اول یا وسط آن یا آخرش توسل به اهل بیت نباشد.

راوی می‌گوید پیغمبر اکرم از اول شب تا به صبح دعا می‌کردند و نماز می‌خواندند و وقتی از نماز فارغ می‌شدند، می‌گفتند خدایا به حق علی«سلام‌الله‌علیه» نظر لطفی کن. راجع به امیرالمؤمنین می‌گوید از اول شب تا به صبح نماز می‌خواندند و دعا می‌کردند اما بعد از هر دعا و نمازی می‌گفتند به حق پیغمبر اکرم، نظر لطفی کن.[5] این روش برای چهارده معصوم است که ما باید در دعاها و توبه‌مان توسل داشته باشیم. اگر می‌خواهیم توبه کنیم، باید امام زمان را پیش خدا ببریم. در محضر مقدس امام زمان گناه کردیم و باید امام زمان را پیش خدا ببریم تا خدا گناه ما را بیامرزد.

قرآن در این باره می‌فرماید:

«وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جٰاؤُكَ فَاسْتَغْفَرُوا اَللّٰهَ وَ اِسْتَغْفَرَ لَهُمُ اَلرَّسُولُ لَوَجَدُوا اَللّٰهَ تَوّٰاباً رَحِيماً»[6]

یا رسول الله اگر گناهکار بخواهد توبه کند و پیش تو بیاید و جداً توبه کند و از زیر پرچم شیطان، زیر پرچم من بیاید، تو باید برای او استغفار کنی. یعنی باید واسطۀ فیض بین من و این بنده باشی تا توبۀ او را قبول کنم.

من از همه و مخصوصاً جوان‌ها تقاضا دارم که این آیه در نظرتان باشد، حتی در یک گناه جزئی و حتی در یک حاجت جزئی، نمک آشتان را هم از خدا بخواهید.

قرآن راجع به رسول الله دارد در زمان رسول الله و خواه ناخواه وقتی رسول الله نباشد، حضرت علی و وقتی نباشد، امام حسن و امام حسین و وقتی نباشند، قطب عالم امکان یعنی امام زمان.  

در وقتی که جداً می‌خواهید توبه کنید، این آیه را بخوانید که خدا می‌گوید اگر می‌خواهی توبه کنی باید واسطۀ فیض، آمین آن را بگوید و واسطۀ فیض باید قبول کند:

«وَ لَو أَنَّهُم إِذ ظَلَموا أَنفُسَهُم جاءوكَ فَاستَغفَرُوا اللَّهَ وَ استَغفَرَ لَهُمُ الرَّسولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوّابًا رَحيمًا»

راجع به دعا نیز چنین است. قرآن دستور می‌دهد:

«يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ ابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ»[7]

ای آدم‌های با تقوا که همه چیز را از خدا می‌خواهید، ای افرادی که گرفتارید و درِ خانۀ خدا می‌روید، باید وسیله ببرید. پیامبر اکرم«صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم» می‌فرمایند:

«نَحْنُ‏ الْوَسِيلَةُ إِلَى اللَّه‏»[8]

آن وسیله در قرآن ما هستیم که قرآن می‌گوید اگر می‌خواهید دعا کنید باید وسیله باشد. باید بگویید خدایا به حق محمد و آل محمد، باید اول بگویید آقا امام زمان در محضر مقدس تو گناه کردم و می‌خواهم خدا این گناه را بیامرزد، پس تو واسطه شو. باید بگویی آقا گرفتارم و حاجات بزرگ دارم و به دست توست و تو وسیله هستی، از خدا بخواه این گرفتاری من رفع شود.

در آیۀ دیگر می‌فرماید:

«وَ لِلَّهِ الْأَسْماءُ الْحُسْنى‌ فَادْعُوهُ بِها»[9]

پروردگار عالم اسماء مقدسی دارد، در وقت دعا متوسل به این اسماء مقدس شوید. امام باقر«سلام‌الله‌علیه» می‌فرمایند:

«نَحْنُ وَ اللَّهِ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى‏»[10]

آن اسماء حُسنا ما هستیم. یعنی دعا منهای توسل، مستجاب نمی‌شود و توبه منهای توسل قبول نمی‌شود. اگر ما جداً بخواهیم توبه کنیم، اگر گرفتاریم و جدی بخواهیم خدا اصلاح کند، واسطۀ فیض فعلاً امام زمان است. باید قبل دعا و بعد دعا توسل به ایشان داشته باشیم. در وقتی که می‌خواهیم دعا کنیم قبل از آن و در وسط دعا توجه داشته باشیم که دست امام زمان است و خدا ایشان را واسطۀ فیض قرار داده است. در آخر کار هم باز بگوییم خدایا واسطۀ فیضت امام زمان است، پس به حق امام زمان این حاجت مرا مستجاب کن، گرۀ این گرفتاری مرا باز کن؛ لذا توجه به این مطلب در زندگی شما باشد. همینطور که شب نوزدهم راجع به توبه صحبت می‌کردم. گناه و عدم توبه مانع است و تا توبه نباشد و مانع را رفع نکنید، خدا نظر لطف نمی‌کند. باید اول مانع رفع شود و توبۀ جدی باشد و معنای توبۀ جدی فقط این نیست که «بک یا الله» بگویید، بلکه باید عوض شوید. از زیر پرچم شیطان و هوی و هوس، زیر پرچم خدا بروید.

جوان‌ها! شب نوزدهم می‌گفتم فاصله بین ما و خدا خیلی کم است، یک قدم است. یک بریدن و یک وصل شدن. پا گذاشتن روی نفس اماره و زدن در دهان شیطان، قدم است و قدم بعدی زیر پرچم خدا و عنایت خداست. دعا نیز چنین است. در قرآن بیش از صد آیه از انبیاء نقل می‌کند که انبیاء به قومشان می‌گویند به ما بگروید و از زیر پرچم شیطان، زیر پرچم خدا بیایید تا «يُرْسِلِ السَّمَاءَ عَلَيْكُمْ مِدْرَارًا»؛ آنگاه نعمت مثل باران برایتان می‌بارد. لذا اگر بخواهیم امشب به جایی برسیم، یک: با توبه و دو: با توسل. این توسل‌ها خیلی کار می‌کند، اگر جداً توسّل باشد.

مرحوم علامه امینی، صاحب الغدیر، یک عمر برای تشیع کار کرده است و قضیۀ عجیبی نقل می‌کند. می‌گوید وقتی جلد ششم کتاب الغدیر منتشر شد، یک استاد دانشگاه در الازهر مصر، نامه‌ای برای من نوشت. این استاد دانشگاه شاعر بود. قطعه شعر پرمحتوایی هم برای من گفت. من جواب نامۀ او را دادم و گفتم از شما تشکر می‌کنم. اما شما اگر می‌خواهید شعر بگویید باید برای امیرالمؤمنین«سلام‌الله‌علیه» بگویید. می‌گوید طولی نکشید که یک قطعه شعر پرمحتوایی در وصف امیرالمؤمنین علی«سلام‌الله‌علیه» نوشت و به من گفت از شما تقاضا دارم این اشعار را در مقابل قبر امیرالمؤمنین از طرف من بخوان. بعد گفت من یک اولاد دختر دارم و این هم فلج است. از مولا امیرالمؤمنین بخواه که این دختر فلج من شفا پیدا کند. این دختر دم مرگ است و اولاد دیگری هم ندارم. می‌گوید من اشعار را آوردم در مقابل قبر امیرالمؤمنین و اشعار را به زبان این استاد دانشگاه که خیلی پرمحتوا بود، برای امیرالمؤمنین خواندم. بعد هم گفتم آقا! این یک دختر فلج دارد و شفا می‌خواهد. می‌گوید به خانه آمدم و این مرد به من تلفن کرد و گفتم بچه ام خوب شده و الان نشسته در مقابل من و غذا می‌خورد. با یک نگاه امیرالمؤمنین بچۀ فلج شفا یافت.

ما باید توسل‌هایمان را زیاد کنیم. جداً اول بدانیم واسطۀ فیض هستند. اول بدانیم که تا آنها نخواهند، نمی‌شود. به قول قرآن «مَآ تَشَآءُونَ إِلّآ أَن یَشَآءَ اللهُ»؛[11] تا نخواهند، نمی‌شود. چنان‌که خدا هم تا نخواهد، نمی‌شود. خدا می‌خواهد به واسطۀ امام زمان و به واسطۀ یکی از این چهارده معصوم باشد؛ به راستی اگر رابطه وصل شود. مثل اینکه الان رابطۀ اینجا با کارخانه وصل است و اینجا روشن است. اگر یک لحظه نازی کند، اینجا تاریک می‌شود. اگر بتوانید رابطه را با خدا وصل کنید به توسط امام زمان، همین اشعار استاد دانشگاه و شفای دختر فلجش می‌شود.

 ما، مخصوصاً جوان‌ها، باید این توسل را فراموش نکنیم. این توسل باید در زندگی ما باشد و تا نباشد، فایده ندارد. تا توبه نباشد، زمینه برای استجابت دعا پیدا نمی‌شود. همان توبه، توسل می‌خواهد. وقتی توبه پیدا شد، انسان باور کند که حضرت زهرا نظر لطفی به این جلسه کند. همۀ کارها درست می‌شود اگر آقا امام زمان نظر لطفی و عنایتی به جلسه کنند.

آنان که خاک را به نظر کیمیا کنند                 آیا شود که گوشه چشمی به ما کنند؟

 نمی‌دانم کسی هست در جلسۀ ما که امشب امام زمان را به جلسه بیاورد. گفتم لیاقت نداریم که بیایند، اما یک نگاه و یک گوشۀ چشم به ما کنند، آنگاه همۀ کارها درست می‌شود. با گوشۀ چشمی این جلسه، جلسۀ نورانی می‌شود و جلسه از امام زمان می‌شود و جلسۀ مستجاب الدعوه می‌شود و رحمت خدا بر همه می‌آید.

امام زمان گفتند اگر مصیبت عمویم ابوالفضل را بخوانید، من به مجلس می‌آیم. این اثبات هم شده است. خیلی‌ها در جلسۀ روضۀ ابوالفضل، امام زمان را دیده‌اند و امام زمان وعده داده که به جلسه بیاید و آمده است.

و السّلام علیکم و رحمة الله و برکاته



[1]. الاحزاب، 71: «تا اعمال شما را به صلاح آورد و گناهانتان را بر شما ببخشايد.»

[2]. روضة المتقین، ج 5، ص 451؛ بحار الانوار، ج 102، ص 113.

[3]. من لا یحضره الفقیه، ج 2، ص 615.

[4]. الانبیاء، 73: «و آنان را پيشوايانى قرار داديم كه به فرمان ما هدايت مى‏كردند.»

[5]. الفضائل (ابن شاذان)، ص 128.

[6]. النساء، 64: «و ما هيچ پيامبرى را نفرستاديم مگر آنكه به توفيق الهى از او اطاعت كنند. و اگر آنان وقتى به خود ستم كرده بودند، پيش تو مى‏آمدند و از خدا آمرزش مى‏خواستند و پيامبر [نيز] براى آنان طلب آمرزش مى‏كرد، قطعاً خدا را توبه‏پذيرِ مهربان مى‏يافتند.»

[7]. المائده، 35: «اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد، از خدا پروا كنيد؛ و به او [توسل و] تقرب جوييد.»

[8]. بحار الانوار، ج 25، ص 23.

[9]. الاعراف، 180: «و نام‌هاى نيكو به خدا اختصاص دارد، پس او را با آنها بخوانيد.»

[10]. الکافی، ج 1، ص 143.

[11]. الانسان، 30: «و تا خدا نخواهد، [شما] نخواهيد خواست.»